Wel nog vaak verkeerd gediagnosticeerd

Ons evenwichtsorgaan is evolutionair gezien een van de oudste zintuigen van het menselijk lichaam, maar lange tijd ook een van de onbekendste. Sinds een jaar of twintig is dit flink aan het kantelen. We leren steeds meer over de werking van dit kleine, maar o zo ingenieuze orgaan. 

Het is niet zo dat het orgaan bij iedereen zo maar blijft werken. Uit recent onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat 36 procent van de mensen regelmatig te maken heeft met een slecht werkend orgaan, met duizelingen, instabiliteit en slechter zicht als gevolg.

Uit datzelfde onderzoek blijkt ook dat de klachten vaak slecht gediagnosticeerd worden. Soms hebben de klachten een erfelijke component, maar oorzaak kan ook de bijwerkingen zijn van medicijnen.

Het evenwichtssysteem is te trainen

Mensen die kampen met evenwichtsstoornissen kunnen door meer onderzoek steeds beter worden geholpen. Waar vroeger mensen met problemen het advies kregen dagenlang met de gordijnen dicht op bed te blijven liggen ‘tot het over ging’, wordt patiënten nu aangeraden zo veel mogelijk te bewegen. Tot fietsen en hardlopen aan toe.

Het evenwichtsorgaan maakt namelijk deel uit van een heel systeem in ons lichaam dat zorgt voor ons evenwicht. En dat systeem is te trainen.

De evenwichts- of vestibulair organen, zit aan beide kanten in het binnenoor, achter de oren min of meer verborgen in ons bot. Het kan zijn dat één orgaan uitvalt, maar het kan ook zijn dat beide stoppen met werken.

Evenwichtsorgaan maakt dat we beter kunnen zien

Het orgaan bestaat uit vijf sensoren die de zwaartekracht en horizontale en verticale bewegingen registreren. Meestal neem je die bewegingen niet bewust waar. Het orgaan staat centraal in ons vermogen om op de been te blijven. Samen met het zien en voelen zorgen de evenwichtsorganen ervoor dat het lichaam in balans blijft als het beweegt.

Belangrijk is de directe verbinding met de ogen. Het evenwichtsorgaan maakt het mogelijk om strak naar een bepaald punt te blijven kijken, terwijl het lichaam beweegt. Dit zorgt ervoor dat het mogelijk is om scherp te blijven zien tijdens snelle hoofdbewegingen en zorgt er bijvoorbeeld voor dat je fietsend nog gemakkelijk de straatnaambordjes kunt lezen. Mensen zonder goed werkend orgaan hebben deze beeldstabilisatie niet meer.

Hulpmiddelen komen eraan

Daarnaast is het orgaan verantwoordelijk voor ons reactievermogen. Als het orgaan goed werkt, zendt het supersnel signalen uit naar de spieren, zodat die op tijd in actie komen bij een dreigende disbalans. Als de spieren het zonder die waarschuwing moeten doen, treedt de correctie later op. Bewegingen gaan dan trager en houteriger. Gevolgen zijn minder mobiliteit en sociale en emotionele schade.

Wetenschappers werken aan hulpmiddelen, zoals een evenwichtsriem (voor meer informatie balancebelt.net) en een vestibulair implantaat om de problemen voor patiënten te verlichten. Tot deze en misschien ook andere oplossingen toepasbaar zijn, blijft het behelpen.

Maar vergeet het goede nieuws niet dat patiënten dus niet meer gebonden zijn aan hun bed met de gordijnen dicht. Hoe meer je het evenwichtssysteem uitdaagt om er het beste van te maken, hoe beter het is.

Verder lezen?