Tot de komst van het Oorfonds was er geen publieke fondsenwerving voor onderzoek in Nederland. Er gebeuren wel mooie dingen op universiteiten. Vooraf aan ons benefiet op 3 maart zetten we enkele onderzoeken in het zonnetje.
Cellen uit slakkenhuis en de lever hetzelfde celtype
Natalia Smith-Cortinez is Chileense en werkt samen met kno-arts Louise Straatman in het binnenoorlab van het UMC Utrecht aan biomedisch onderzoek gericht op de regeneratie van haarcellen. Deze cellen in ons binnenoor zetten geluid om in signalen voor onze hersenen. “Ik wil via mijn werk als biomedica graag mensen helpen. Ik beschouw mezelf als een basisonderzoeker die zowel fundamenteel als translationeel onderzoek doet. Louise en ik werken nauw samen om de kloof tussen het laboratorium en de kliniek te overbruggen. Toen de positie in Utrecht beschikbaar kwam, raakte ik geïnteresseerd omdat ik werkte aan regeneratie in levercellen. Interessant genoeg delen het slakkenhuis en de lever hetzelfde celtype – een stamcel die in staat is om uit te groeien tot verschillende celtypen. Dus ben ik overgestapt van het bestuderen van de lever naar het binnenoor, maar blijf hetzelfde celtype onderzoeken.”
Gehoorproblemen omkeerbaar?
Nog maar kort geleden werd algemeen aangenomen dat het slakkenhuis bij mensen geen regeneratief potentieel had, ofwel niet het vermogen had om te genezen. Gehoorproblemen werden traditioneel beschouwd als onomkeerbaar. Maar tien jaar geleden onthulde de ontdekking van een specifiek celtype de mogelijkheid van regeneratie. Deze stamcellen hebben het potentieel om daadwerkelijk haarcellen te produceren. Dat zijn de cellen in het slakkenhuis die ons gehoor mogelijk maken en die vaak beschadigd zijn bij gehoorverlies. Veel onderzoekers bestuderen dit fenomeen nu met foetale en neonatale monsters. Talrijke studies hebben de regeneratie van het slakkenhuis na schade waargenomen bij pasgeboren muizen.
Maar omdat de meeste patiënten die gehoorverlies hebben volwassenen zijn, rees de vraag: wat gebeurt er met die specifieke cellen bij volwassen muizen? Natalia: “In eerder onderzoek zagen we dat dit celtype aanwezig is in volwassen muizen, wat min of meer het idee versterkt dat het volwassen slakkenhuis uiteindelijk ook kan regenereren.”
Stamcel blijft in het slakkenhuis aanwezig
“In de studie die we recentelijk hebben gepubliceerd, was ons doel om te bepalen of deze specifieke cel aanwezig blijft in muizen nadat die muizen doof gemaakt waren.
Om dit te bereiken, behandelden we de muizen met een combinatie van ototoxische drugs zoals kanamycine en furosemide. Vervolgens hebben we hun slakkenhuizen onderzocht op de aanwezigheid van deze cel. Onze bevindingen maakten duidelijk dat deze cel inderdaad aanwezig blijft, zelfs na de doofheid. Alle haarcellen waren weg, maar de stamcel bleef aanwezig.”
Therapie voor regeneratie haarcellen
De implicatie van deze ontdekking is dat als wetenschappers deze stamcel in de toekomst zouden targeten om regeneratie te stimuleren, we redelijkerwijs mogen verwachten dat deze cel ook nog aanwezig is bij mensen met gehoorverlies. Natalia: “Dit betekent dat de voorwaarden zijn vervuld om een soort therapie te ontwikkelen voor de regeneratie van de haarcellen.”
In het onderzoek dat Natalia en Louise nu doen, gebruiken ze cochleair weefsel afkomstig van menselijke patiënten. “Dit onderzoek is nog niet gepubliceerd, maar onze eerste bevindingen zijn dat sommige stamcellen ook beschikbaar zijn bij deze volwassen patiënten. Dat zou kunnen betekenen dat mensen ook echt dit potentieel kunnen hebben.”
Medicatie in het binnenoor
“Wat ons ook interesseert, is het testen van medicatie in het binnenoor om deze stamcellen te stimuleren om echt haarcellen te maken. Dit is de richting van ons project en we willen in 2024 gaan experimenteren met muizen. Er zijn al medicijnen beschikbaar die specifiek gericht zijn op de stamcellen. Voor de verdere toekomst streven we naar klinische proeven met een combinatie van medicijnen die al zijn getest in de Verenigde Staten.”
Publicatie augustus 2023: “Long-term survival of LGR5 expressing supporting cells after severe ototoxic trauma in the adult mouse cochlea”

TED Talk
The beautiful, mysterious science of how you hear

Revolutionary Inner Ear Study Could Help Reverse Hearing Loss